FIFA’nın yapay zeka VAR planı korner tartışmalarını artırabilir!

Futbol dünyası 2026 Dünya Kupası’na hazırlanırken sahaya yeni teknolojilerin ineceği artık kesinleşti. Bu kez konuşulan yenilik yalnızca ofsaytı ya da gol çizgisi kararlarını ilgilendirmiyor çünkü FIFA kornerler için de yapay zeka destekli VAR sürecini başlatmak istiyor. Futbol zaten sık sık duraksayan bir oyun haline geldiği için bu açıklama taraftarları tedirgin etti. Uzun süren incelemeler ve karmaşık ekran kontrolleri nedeniyle oyunun ritmi bozuluyor ve bu yeni sistemle her köşe vuruşunun incelenme ihtimali izleyenleri endişeye sürüklüyor. Üstelik taraftarların VAR’a güveni yıllardır düşüşte ve bu nedenle sahaya yeni bir teknoloji eklenmesi daha fazla kaygı yaratıyor. Özellikle sosyal medyada yükselen tepkiler bu kararın geniş çaplı tartışmalara yol açacağını açıkça gösteriyor.

Diğer bir problem ise oyunun akıcılığını sağlayan hakem yönetiminin teknolojiyle birlikte daha da karmaşık hale gelmesi. Bir pozisyon henüz tamamlanmışken geri dönülüp incelenmesi oyuncuları da mutsuz ediyor. Dünya Kupası gibi dev organizasyonlarda dakikaların bile kritik olduğu düşünülürse bu yeni düzenin temposu merak konusu oluyor. FIFA bütün bunları adil kararlar için yaptığını açıklasa da taraftarlar futbolun ruhunun bozulduğunu düşünüyor.

Yapay zeka topu Trionda sahnede

Yeni sistemin çalışması için sahaya farklı bir top çıkacak. Adidas tarafından geliştirilen Trionda isimli topun içinde sürekli veri gönderen bir yapay zeka çipi bulunuyor. Bu çip topun hızından temas anına kadar pek çok bilgiyi canlı olarak VAR merkezine iletiyor. Amaç hakemlere kaotik anlarda daha net bilgiler sunmak ve hatalı kararların önüne geçmek. Kulağa bilim kurgu gibi gelen bu yöntem aslında spor teknolojilerinin geldiği son noktayı temsil ediyor. Fakat taraftarlar bunun oyunu daha da durduracağından korkuyor. Trionda’nın normal bir futbol topu gibi hissettirmesi için tasarım detayları özenle seçildi. Adidas önceki yıllardaki hatalardan ders alarak oyuncular için tamamen doğal bir kullanım hedefledi. Yine de topun içinde bir çip olması bazılarını tedirgin ediyor. Çünkü karar verme sistemi artık yalnızca görüntülere değil topun topladığı verilere de dayanacak. Bu da her tartışmalı pozisyonun bir laboratuvar sürecine dönüşmesi riskini barındırıyor.

VAR’ın kapsamının genişlemesi tepki çekiyor

Saha kenarındaki ekran uzun zamandır hakemlerin en çok ziyaret ettiği noktalardan biri oldu. Şimdi bu ekran kornerler için de kullanılacak. Taraftarlar bu kararın oyunu iyice yavaşlatacağını düşünüyor. Son yıllarda ofsayt çizgisinden penaltı iptallerine kadar birçok pozisyonun analiz edilmesi zaten tepki topluyordu. Şimdi köşe vuruşlarının da denetlenmesi taraftarları bıktırabilir. Bir çevrim içi yorumcunun “Bu hızla maçlar sabaha karşı bitecek” sözleri durumu özetler nitelikte. Hakemler karar verdikten sonra oyunun hemen devam etmesi gerektiği için her pozisyonun incelenmesi maç akışını sık sık kesecek. FIFA bunun altyapısını kurabileceklerini iddia ediyor ancak taraftarlar bu konuda pek ikna olmuş görünmüyor. Özellikle önceki turnuvalarda yaşanan uzun VAR beklemeleri hafızalardan silinmiş değil.

Taraftar güveni yeniden kazanılabilir mi?

Teknolojinin futbola girişinin amacı adaleti sağlamak olsa da taraftarlar bu sürecin keyfi azalttığını düşünüyor. Oyunun doğal akışında yaşanan tartışmaların bir kısmı futbolun atmosferini oluşturuyordu. Şimdi ise her pozisyonun bir grafik ekranıyla açıklanmaya çalışılması taraftarlarda kopukluk yaratıyor. Bunun yanında hakemlerin insan hatalarından kaynaklanan kararları teknoloji sayesinde azaltılabilir fakat bu sürecin hızlı çalışması herkes için hayati önem taşıyor. FIFA’nın planladığı bu yapay zeka destekli sistemi Dünya Kupası boyunca ne kadar verimli kullanabileceği merak ediliyor. Eğer sistem yavaş işlerse tepkiler büyüyebilir. Ancak hızlı ve doğru çalışması durumunda taraftarların teknolojiye bakış açısı da olumlu yönde değişebilir. Yine de futbol tutkunları her şeyin fazla dijitalleşmesinden rahatsız ve oyunun doğallığını korumak istiyor.

FIFA’nın attığı bu adım spor dünyasında önemli bir dönüm noktası olarak görülüyor. Trionda topu ve yeni VAR sistemi turnuvanın gidişatını büyük ölçüde etkileyecek. Teknoloji gelişirken futbolun eski heyecanını koruyup koruyamayacağı ise önümüzdeki yazın en büyük tartışması olacak. Her ne kadar amaç adil kararlar olsa da taraftarlar oyunun laboratuvar deneyine dönmesini istemiyor. Bu nedenle Dünya Kupası 2026 hem sahadaki mücadeleyle hem de teknolojinin oyunu nasıl değiştireceğiyle tarihe geçebilir.