Northern Data H100 çipleriyle büyük bir sürpriz hazırlıyor olabilir!

Avrupa’nın en büyük yapay zeka bulut sağlayıcılarından biri olan Northern Data şu sıralar teknoloji dünyasının en tartışmalı merkezinde yer alıyor. Şirketin Almanya ve İsveç’teki tesislerinde gerçekleştirilen operasyonlar 100 milyon euroluk vergi indirimiyle alınan NVIDIA H100 çiplerinin amacına uygun kullanılmadığı iddiasını gündeme taşıdı. Bu çipler normalde yapay zeka hesaplamalarında kullanılmak üzere satın alınmıştı. Ancak iddialara göre Northern Data bu güçlü donanımı enerji yoğun kripto madenciliğinde kullanarak hükümet teşviklerinden faydalandı. Global çip krizinin hala etkisini sürdürdüğü bir dönemde bu iddia hem etik hem ekonomik açıdan büyük bir tepki yarattı. Avrupa kamuoyunda “Yapay zeka yatırımı bahanesiyle kripto serveti mi kazanıldı?” sorusu yankılanıyor.

Bu olayın merkezinde NVIDIA’nın en ileri düzey YZ hızlandırıcısı olan H100 GPU’lar yer alıyor. Bu çipler dünyanın en karmaşık yapay zeka modellerini eğitmek için tasarlandı ve saniyede trilyonlarca işlem yapma kapasitesine sahip. İsveç ve Almanya hükümetleri bu tür yatırımları desteklemek amacıyla vergi indirimi ve sübvansiyonlar sunuyordu. Northern Data ise bu teşviklerden yararlanarak yüz milyonlarca euroluk bir donanım yatırımı yaptı. Ancak yetkililer yapılan incelemelerde bu donanımların beklenildiği gibi YZ iş yükleri için değil kripto madenciliği için çalıştırıldığına dair ciddi bulgulara ulaştı. Özellikle İsveç’in Boden kentindeki tesislerde gerçekleştirilen baskınlarda bu yönde veriler toplandı. Şirketin yüksek enerji tüketimi de iddiaları destekleyen bir başka unsur olarak öne çıktı.

Vergi teşviklerinin gölgesinde tartışmalı dönüşüm

Northern Data birkaç yıl önce “çevre dostu Bitcoin madenciliği” konseptiyle faaliyet gösteren bir şirketti. Ancak kripto piyasalarının düşüşe geçmesiyle birlikte stratejik bir dönüşüm başlatarak kendisini “YZ bulut şirketi” olarak konumlandırdı. Bu dönüşüm sayesinde Avrupa’daki yeşil enerji destekli veri merkezi yatırımlarına erişim sağladı ve büyük miktarda vergi indirimi aldı. Ancak bugün gelinen noktada bu dönüşümün samimiyeti sorgulanıyor. Uzmanlara göre NVIDIA H100 gibi yüksek fiyatlı hızlandırıcılar kripto madenciliğinde verimli çalışmıyor. Bu da şirketin asıl niyetinin YZ inovasyonundan çok teşviklerden faydalanmak olduğu iddialarını güçlendiriyor. Avrupa’da bu olay devlet desteklerinin ne kadar denetlendiğini ve teknolojik yatırımların gerçekten amaçlarına uygun kullanılıp kullanılmadığını sorgulatan bir örnek haline geldi.

Kamuoyu tepkisi hızla büyürken analistler bu olayın yapay zeka sektörüne olan güveni sarsabileceğini belirtiyor. Özellikle hükümetlerin YZ projelerine yönelik teşviklerini artırdığı bir dönemde yaşanan bu skandal gelecekte daha sıkı denetimlerin gelmesine neden olabilir. Northern Data’nın bu süreçte Tether gibi kripto devlerinden aldığı finansal destek de dikkat çekici bir unsur olarak öne çıkıyor. Çünkü bu ilişki şirketin YZ değil kripto temelli bir strateji izlediği iddialarını daha da güçlendiriyor. Yatırımcılar ve regülasyon kurumları Avrupa’daki “YZ yatırımı” adı altında yürütülen faaliyetlerin gerçek amacını sorgulamaya başladı.

Yapay zekanın beyni kriptonun tartışması

NVIDIA H100 GPU’ları yapay zeka evreninde bir dönüm noktası olarak kabul ediliyor. ChatGPT Gemini ve Copilot gibi ileri seviye sistemleri eğiten bu çipler aynı zamanda üretken yapay zeka çağının altyapısını oluşturuyor. Ancak Northern Data olayında bu çipler bambaşka bir bağlamda karşımıza çıkıyor. H100’lerin kripto madenciliği gibi tekrarlayan matematiksel işlemler için kullanılması hem ekonomik hem etik açıdan sorgulanıyor. Çünkü bu donanımlar yapay zeka modelleme için optimize edilmiş ve devlet teşvikleri de bu yönde verilmişti. Kullanım amacının bu şekilde değiştirilmesi teşvik yasalarına aykırı bir eylem olarak değerlendirilebilir. İsveç yetkililerinin tesislerde el koyduğu veriler H100’lerin blok zinciri işlem doğrulama sistemlerinde çalıştığını gösteriyor. Bu da soruşturmayı yeni bir boyuta taşıdı.

NVIDIA cephesi ise konuyla ilgili resmi bir açıklama yapmadı ancak teknoloji dünyasında gözler şirketin tedarik zincirine çevrilmiş durumda. Çünkü bu tür olaylar H100 gibi yüksek talep gören donanımların kara borsaya veya yanlış ellere geçmesini engellemek için yeni tedarik protokollerinin gerekliliğini ortaya koyuyor. Uzmanlar NVIDIA’nın bundan sonra satış politikalarını daha sıkı hale getireceğini öngörüyor. Northern Data’nın yaşadığı bu kriz aslında tüm YZ ekosistemine bir uyarı niteliğinde. Gerçek inovasyonun yerini karlı kısa vadeli stratejilerin alması sektörün güvenilirliğini zedeleyebilir.

Avrupa’da yapay zeka etik sınavında

Bu olay yalnızca bir şirket skandalı olarak değil Avrupa’nın teknoloji etik sınavı olarak da değerlendiriliyor. Avrupa Birliği son yıllarda yapay zeka yatırımlarına milyarlarca euroluk destek sağlamıştı. Ancak Northern Data örneği bu desteklerin doğru yerlere gidip gitmediği konusunda soru işaretleri yarattı. Hükümetlerin bu tür teşvikleri dağıtırken yeterli denetim mekanizmalarını kurmaması kötüye kullanım riskini artırıyor. Kripto madenciliği gibi enerji yoğun süreçlerin “yeşil teknoloji” etiketiyle sunulması çevre politikalarını da tartışmaya açtı. Avrupa Yeşil Mutabakatı çerçevesinde verilen teşviklerin bu tür şirketler tarafından manipüle edilmesi kamu güvenini sarsıyor.

Northern Data’nın soruşturma süreci derinleştikçe Avrupa’daki diğer veri merkezi firmalarının da benzer denetimlerle karşı karşıya kalabileceği konuşuluyor. Kripto ve yapay zeka arasındaki sınırların bulanıklaştığı bu yeni dönemde şeffaflık ve hesap verebilirlik kavramları daha da önem kazanıyor. Yapay zeka çağının hızla büyümesi beraberinde büyük ekonomik fırsatlar getirirken etik dengeyi de zorluyor. Bu olay gelecekte YZ yatırımlarının sadece teknik değil aynı zamanda ahlaki bir sorumlulukla yönetilmesi gerektiğini hatırlatıyor.