Yurtdışı alışverişte 30 euro sınırı kalkıyor mu?

Türkiye’de son yıllarda en çok tartışılan konulardan biri, yurtdışından yapılan online alışverişlerde uygulanan gümrük vergisi sınırları. Çin merkezli e-ticaret platformlarının hızlı yükselişi, bu tartışmaları daha da alevlendirdi. Son iddialara göre Türkiye, mevcut durumda 30 euro olan gümrüksüz alışveriş limitini tamamen kaldırmaya hazırlanıyor. Eğer bu düzenleme hayata geçerse, artık en küçük siparişler bile gümrük vergileri, KDV, ÖTV ve ek masraflara tabi olacak.

Konu özellikle Temu ve Shein gibi Çin merkezli dev platformların Türkiye pazarındaki hızlı yükselişi nedeniyle gündeme geldi. Resmi olmayan verilere göre bu siteler üzerinden Türkiye’ye aylık 300 milyon dolara yakın satış gerçekleşiyor. Bu da günlük 10 milyon dolar civarında bir ithalat anlamına geliyor. Yetkililer, mevcut sistemin artık sürdürülemez hale geldiğini ve her ürünün gümrük mevzuatına tabi tutulması gerektiğini savunuyor.

Mevcut sistem ve yeni düzenleme ihtimali

Hâlihazırda uygulanan sisteme göre, yurtdışından posta veya hızlı kargo yoluyla getirilen 30 euroya kadar ürünlerde basitleştirilmiş vergi yöntemi uygulanıyor. AB ülkelerinden verilen siparişlerde yüzde 30, AB dışından gelenlerde ise yüzde 60 oranında tek vergi alınıyor. Ancak 30 euro limitinin kaldırılması halinde tüm ürünler normal ithalat rejimine girecek.

Bu durumda vergi yükü ciddi şekilde artacak. Ürünün türüne göre gümrük vergileri hesaplanacak, üzerine %20 KDV, gerektiğinde ÖTV, gümrük sunum ücreti ve damga vergisi gibi masraflar eklenecek. Böylece yurtdışından yapılan küçük tutarlı alışverişler dahi maliyetli hale gelecek. Bu durum tüketiciler açısından fiyat artışı, devlet açısından ise vergi gelirlerinde yükseliş anlamına geliyor.

Ticaret Bakanlığı, CNBC-e’ye yaptığı açıklamada “limitlerin sıfırlanmasına yönelik herhangi bir çalışmamız yok” dese de sektör kaynakları ve Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), bu konuda yoğun bir gündem olduğunu belirtiyor. Yani resmi açıklamalar temkinli olsa da, piyasa aktörleri limitin kaldırılmasının sadece zaman meselesi olduğunu düşünüyor.

Avrupa da benzer adımlar atıyor

Türkiye’deki gelişmeler yalnızca yerel bir politika değil, küresel bir trendin parçası. Avrupa Birliği de 150 euroya kadar olan gümrüksüz alışveriş uygulamasını 2028’e kadar tamamen kaldırmayı planlıyor. Bu kararın ardında da Çin merkezli platformların AB pazarındaki büyümesi yatıyor. 2024 yılında AB’ye 150 euro altı toplam 4,6 milyar dolarlık paket girişi oldu ve bunların yüzde 91’i Çin’den geldi.

Benzer adımlar yalnızca Avrupa ile sınırlı değil. Örneğin Endonezya, küçük işletmeleri korumak için Temu uygulamasını mağazalardan kaldırdı. Buna rağmen Temu’nun Avrupa’da 92 milyon, Shein’in ise 130 milyondan fazla kullanıcısı bulunuyor. Bu veriler, söz konusu platformların ne kadar hızlı büyüdüğünü ve ülkelerin neden önlem almaya çalıştığını gözler önüne seriyor.

Türkiye’de e-ticaret dengesi nasıl etkilenir?

Türkiye’de yurtdışı alışverişte 30 euro limitinin kaldırılması halinde en büyük etki tüketiciler üzerinde olacak. Özellikle uygun fiyatlı aksesuar, kozmetik ya da elektronik ürünleri yurtdışından sipariş eden kullanıcılar için maliyetler önemli ölçüde artacak. Küçük tutarlı ürünler dahi gümrük vergileri ve KDV ile fiyatını katlayacak.

Ancak yerli e-ticaret platformları açısından bu karar olumlu bir gelişme olabilir. Zira Temu ve Shein gibi devler, uygun fiyat politikalarıyla Amazon Türkiye ve Hepsiburada gibi yerel platformların önüne geçmeye başlamıştı. Örneğin Temu, son verilere göre 29 milyon ziyaretçiyle Amazon Türkiye’yi geride bıraktı. Yerli platformların yeniden rekabet avantajı kazanabilmesi için böyle bir düzenlemenin etkili olacağı öngörülüyor.

Bankalararası Kart Merkezi (BKM) verileri de tabloyu destekliyor. 2025’in ilk yarısında e-ithalat geçen yılın aynı dönemine göre %65 artarak 155 milyar TL’yi aştı. Buna karşılık yabancı kartlarla Türkiye’den yapılan e-ihracat sadece %7,4 artış gösterdi. Bu dengesizlik, hükümetin neden yeni önlemler almayı düşündüğünü daha net ortaya koyuyor.

Sonuç olarak yurtdışından alışverişte 30 euro limitinin kaldırılması ihtimali, tüketici için maliyet artışı, devlet için vergi geliri, yerli platformlar içinse rekabet avantajı anlamına geliyor. Resmi açıklamalar henüz temkinli olsa da, küresel trendler ve iç piyasadaki dengeler bu yönde bir düzenlemenin yakın gelecekte hayata geçirilme ihtimalini oldukça güçlendiriyor.