Bilim insanları, Yunanistan ile Arnavutluk sınırında yer alan Kükürt Mağarası’nda bugüne kadar görülmemiş büyüklükte bir örümcek topluluğu keşfetti. Mağaranın duvarlarını saran ve 100 metrekarelik bir alanı kaplayan bu ağ, şimdiye kadar kaydedilen en geniş örümcek ağı olarak tanımlanıyor.
Bu olağanüstü ekosistemde Tegenaria domestica (ahır huni örücüsü) türünden yaklaşık 69.000, Prinerigone vagans (yaprak ağ örümceği) türünden ise 42.000 birey bulunuyor. Toplamda 100.000’i aşkın örümcek, mağaranın karanlık duvarlarını dev bir ipeksi şehir haline getirmiş durumda.
Araştırmayı yöneten Transilvanya’daki Sapientia Macar Üniversitesi’nden araknolog István Urák, bu yapının hem büyüklüğü hem de türlerin birlikte yaşam davranışı açısından benzersiz olduğunu vurguladı. Urák’a göre bu, her iki türün de “gerçek koloni ağı” oluşturduğu ilk belge niteliğinde örnek.
İki farklı tür, tek bir süper koloni
Normalde rekabet halinde yaşayan bu iki örümcek türü, Kükürt Mağarası’nda uyum içinde yaşıyor. Yapılan gözlemler, huni örücülerinin ağın iskeletini kurduğunu, yaprak ağ örümceklerinin ise bu yapıya eklemlenerek alt katmanlarda yaşam alanı oluşturduğunu gösteriyor.
Araştırmacılar, bu birleşik yapının binlerce küçük huni ağının üst üste ve iç içe geçmesiyle oluştuğunu belirtiyor. Her biri kendi av alanına sahip ama birbirine bağlı yüzlerce alt ağ, devasa bir örümcek metropolü yaratmış durumda. Bu alışılmadık birliktelik, hem kaynak paylaşımı hem de ortak savunma açısından avantaj sağlıyor. Ayrıca mağaradaki yüksek nem, sıcaklık kararlılığı ve sürekli besin akışı, bu türlerin birlikte yaşamasına uygun koşullar yaratıyor.
Genetik olarak izole olmuş bir popülasyon
Yapılan genetik, mikrobiyom ve izotop analizleri, bu örümceklerin yüzeydeki akrabalarından uzun süredir izole yaşadığını ortaya koydu. Mağarada nesiller boyu süren yaşam, örümceklerin genetik yapısını değiştirmiş; bağırsak mikrobiyomları da dış dünyadan tamamen farklı bir ekosistem oluşturmuş. İzotop analizleri, örümceklerin dışarıdan gelen böceklerle değil, mağarada doğan avlarla beslendiğini kanıtladı. Bu, koloninin kendi kendine yeten bir besin zinciri geliştirdiği anlamına geliyor. Yani yüzey dünyasıyla bağlantısı kopmuş, tamamen yeraltı yaşamına adapte olmuş bir topluluk söz konusu.
Adını yapısında bulunan yoğun kükürtten alan Kükürt Mağarası, fotosenteze dayalı bir ekosistemden tamamen farklı bir yapıya sahip. Güneş ışığının ulaşmadığı bu ortamda yaşam, kemoototrofik mikroplar tarafından üretilen enerjiye dayanıyor.
Bu mikroplar, kimyasal reaksiyonlarla kükürt bileşiklerini metabolize ederek enerji üretiyor. Daha sonra bu mikrobiyal matları izopodlar, tatarcıklar, yay kuyruklu böcekler ve diğer küçük omurgasızlar tüketiyor. Zincirin en tepesinde ise örümcekler yer alıyor. Mağaradaki ağın en yoğun bölümleri, tatarcıkların en bol bulunduğu alanlara denk geliyor. Bu da örümceklerin besin kaynaklarına göre stratejik şekilde yerleştiğini gösteriyor. Araştırmacılar, bu örümceklerin yalnızca avcı değil, aynı zamanda mağara ekosisteminin enerji döngüsünde kilit rol oynadığını düşünüyor.
Sosyal örümcek davranışının evrimi
Bu keşif, örümcek davranışları açısından da bilim dünyasında bir dönüm noktası. Normalde yalnız yaşayan türlerin, bu denli uyumlu bir sosyal yapı oluşturması son derece nadir. Urák ve ekibi, mağaradaki bol kaynakların bu “gönüllü kolonileşme” davranışını tetiklediğini düşünüyor.
Yani bireysel avlanma yerine, birlikte yaşamanın avantajı bu örümceklerde evrimsel bir stratejiye dönüşmüş durumda. Araştırmacılara göre bu bulgu, sosyal örümcekliğin kökenine dair önemli ipuçları sunuyor.
Bilim dünyası için benzersiz bir pencere
Kükürt Mağarası’ndaki örümcek mega şehri, doğanın karanlıkta bile sınır tanımayan adaptasyon gücünü kanıtlıyor. Bu yeraltı kolonisi, hem biyolojik izolasyon, hem ekolojik işbirliği, hem de mikrobiyal enerji döngüsü açısından olağanüstü bir örnek.
Gezegenin en sert, en zehirli ortamlarından birinde bile yaşam, iş birliğiyle hayatta kalmanın bir yolunu buluyor — üstelik bu kez, iç içe geçmiş dev ağlarla örülmüş bir şehir biçiminde. Bilim insanları şimdi bu koloninin zamanla nasıl evrileceğini, ağ yapısının ne kadar büyüyebileceğini ve bu özel ortamda yeni türlerin ortaya çıkıp çıkmayacağını araştırıyor. Kükürt Mağarası, artık yalnızca yeraltının değil, kolektif örümcek zekasının da evi olarak anılıyor.
Henüz yorum yapılmış haber bulunmuyor