Çinli COMAC yükseliyor, acaba Boeing ve Airbus tahtını koruyabilecek mi?

Havacılık sektöründe onlarca yıldır süregelen denge, iki büyük oyuncunun – Boeing ve Airbus’un – hâkimiyetinde şekilleniyordu. Ancak Çin merkezli COMAC (Commercial Aircraft Corporation of China), bu istikrarı bozabilecek yeni bir güç olarak öne çıkmaya başladı. Çin devletinin doğrudan desteklediği şirket, yıllardır yaptığı yatırımlar ve mühendislik gelişmeleri sayesinde artık yalnızca yerel değil, küresel ölçekte de rekabetçi konuma gelmiş durumda. COMAC’ın son yıllarda geliştirdiği C919 modeli, özellikle orta mesafeli uçuş segmentinde Boeing 737 ve Airbus A320 gibi rakiplere doğrudan alternatif olarak sunuluyor. Bu gelişmeler, havacılık dünyasında dengelerin ciddi şekilde değişebileceğine işaret ediyor. Uygun maliyet, devlet destekli üretim ve stratejik pazar hedeflemeleri, sektörde tehlikeli bir rakip haline getiriyor.

2008 yılında kurulan COMAC, ilk yıllarında birçok teknik ve operasyonel zorlukla karşılaştı. Şirketin ilk üretimi olan C909 modeli, yalnızca kısa mesafeli uçuşlara uygun bir uçak olarak geliştirildi ve sadece Çin iç pazarında sınırlı kullanım alanı buldu. Ancak bu başlangıç, büyüme planlarının sadece ilk adımıydı. Geliştirilen C919 modeli ile şirket artık tamamen yeni bir lige yükselmiş durumda. 168 yolcu kapasitesine sahip olan bu tek koridorlu model, menzil ve performans açısından hem Boeing 737’ye hem de Airbus A320’ye doğrudan rakip olacak şekilde tasarlandı. Uçağın ilk ticari uçuşları başarıyla tamamlanırken, birçok uluslararası havayolu şirketinin radarına girdiği bildiriliyor. Bu ilgi, COMAC’ın sadece Çin’e yönelik değil, dünya çapında bir oyuncu haline gelme potansiyelini artırıyor.

COMAC küresel pazara hazır mı?

COMAC’ın yükselişinde en dikkat çeken unsur, hızla artan üretim kapasitesi ve talep hacmi oldu. Şirketin resmi verilerine göre şu anda aktif olarak uçan 19 adet C919 modeli bulunuyor. Yıl sonuna kadar bu sayıya 30 yeni uçağın daha eklenmesi planlanıyor. Ayrıca 2026 yılı itibarıyla yıllık üretim kapasitesinin 50 adede çıkarılması hedefleniyor. Bu büyüme hızı, yalnızca geçici bir dalga değil, sürdürülebilir bir üretici olma niyetini ortaya koyuyor. Şirketin elinde şu an 1.000’i aşkın sipariş bulunurken, bu taleplerin büyük bölümü Çin merkezli havayolu şirketlerinden geliyor. Ancak bu durum, sadece iç pazarla sınırlı bir strateji izlendiği anlamına gelmiyor. COMAC, dış pazarlara da yoğun şekilde yönelmiş durumda.

C919 modeli yurt dışında da ciddi ilgi görmeye başladı. Avrupa’nın en büyük havayolu şirketlerinden biri olan Ryanair’in CEO’su Michael O’Leary, yaptığı açıklamada fiyat avantajına dikkat çekti. Özellikle düşük maliyetli havayolu şirketleri için C919’un ciddi bir alternatif olabileceğini belirtti. Bu değerlendirme, fiyat-performans açısından öne çıkabilecek bir seçenek sunduğunu kanıtlıyor. Endonezya gibi bazı Güney Asya ülkeleri de satın alma süreciyle ilgili müzakerelere başlamış durumda. Eğer COMAC bu pazarlara da açılmayı başarırsa, havacılık dünyasında sadece rekabet değil, üretim ve teknoloji merkezi algısı da yeniden şekillenebilir. Boeing ve Airbus’un karşısında bu kez çok daha kararlı, destekli ve küresel düşünen bir rakip var.