Yüksek meblağlı banka işlemlerine yasal beyan şartı getiriliyor

Mali Suçları Araştırma Kurulu, kayıt dışı ekonomiyle mücadele kapsamında önemli bir adım atıyor. 2026 itibarıyla yürürlüğe girecek olan yeni düzenleme ile birlikte 200 bin TL ve üzeri tüm para transferlerinde beyan zorunluluğu başlayacak. Artık havale, EFT ve benzeri para gönderme işlemleri sırasında kullanıcılar işlemin nedenini açıkça belirtmek zorunda olacak. "Bireysel ödeme" gibi belirsiz açıklamalar yerine en az 20 karakterlik net açıklamalar istenecek. Bu uygulama yalnızca finansal şeffaflığı sağlamakla kalmayacak, aynı zamanda vergi kaçırma ve yasa dışı mali faaliyetlerin tespiti açısından kritik rol oynayacak. MASAK’ın hazırladığı tebliğ taslağı, Türkiye’nin uluslararası mali standartlarla uyumunu artırmayı hedefliyor.

Yeni uygulama yalnızca bireyleri değil, tüm finansal kuruluşları da kapsıyor. 2 milyon TL’ye kadar olan işlemler için beyan yeterli olurken, bu tutarın üzerindeki transferlerde Nakit İşlem Beyan Formu doldurmak zorunlu olacak. 20 milyon TL’yi aşan işlemlerde ise detaylı belgelerle desteklenmiş beyan şartı aranacak. Böylece hem işlemin amacı hem de kaynağı sistemli biçimde belgelenmiş olacak. Bu yapı sayesinde finansal sistem içinde gerçekleşen şüpheli işlemler çok daha kolay tespit edilebilecek. MASAK, gerekli gördüğü durumlarda tutara bakmaksızın işlemle ilgili belge ve bilgi isteme yetkisini de elinde bulunduracak. Bu durum, hem bankaları hem kullanıcıları daha dikkatli davranmaya zorlayacak.

Kimler muaf tutulacak, denetim nasıl işleyecek

Her büyük meblağlı işlem bu kapsamda değerlendirilmeyecek, belirli istisnalar düzenleme dışında kalacak. Örneğin, aynı kişinin aynı banka içindeki hesapları arasında gerçekleştirdiği transferler bu beyan yükümlülüğüne tabi olmayacak. Ayrıca, kamu kurumlarıyla yapılan işlemler, bankalar arası transferler ve ATM üzerinden yapılan 200 bin TL altındaki nakit çekim işlemleri de uygulama dışında tutulacak. Bu sayede gündelik hayatı zorlaştırmadan sistemin işleyişi sağlanmış olacak. Yine de yüksek tutarlı işlemlerde bankaların otomatik kontrol sistemleri devreye girecek ve beyan kontrolü yapılmadan işlem tamamlanmayacak. Bu kontrollerin eksik yapılması durumunda ise banka ve diğer finansal kuruluşlara yaptırım uygulanabilecek.

Finans sektörünün yeni döneme adaptasyonu için 2025 yılı boyunca hazırlık süreci yürütülecek. Bankalar altyapılarını güçlendirirken, kullanıcılar da beyan alışkanlıklarını edinmeye başlayacak. MASAK, sürecin sağlıklı işlemesi adına kamuoyuna açık bilgilendirme kampanyaları düzenlemeyi planlıyor. Ayrıca, geliştirilecek dijital formlar ve otomatik yönlendirme sistemleriyle kullanıcıların işlemlerini hızlı ve doğru biçimde beyan edebilmesi sağlanacak. Nihai hedef ise finansal şeffaflığı artırmak, yasa dışı fon akışlarını önlemek ve Türkiye’nin uluslararası mali güvenilirliğini daha üst seviyeye taşımak. Bu açıdan bakıldığında, yeni beyan zorunluluğu sadece bir düzenleme değil, sistemli bir dönüşüm hamlesi olarak değerlendiriliyor.