ABD Başkanı Donald Trump’ın yeniden göreve gelmesinin ardından hayata geçirdiği yeni gümrük tarifeleri, Avrupa’daki otomotiv ihracatını adeta felç etti. Bu durumun en somut yansıması, dünyanın en büyük otomotiv merkezlerinden biri olan Belçika’daki Antwerp-Brugge Limanında yaşanıyor. Binlerce araç, kamyon ve ağır iş makinesi, ABD’ye sevk edilemediği için limanda birikmiş durumda. Liman neredeyse dev bir otoparka dönüşmüş halde.

Limanlarda araç yığını oluştu
2025 yılının ilk yarısında Antwerp-Brugge Limanı, ABD’ye yapılan otomobil ve kamyonet ihracatında büyük bir düşüş yaşadı. Geçen yılın aynı dönemine göre bu alandaki ihracat %15,9 oranında azaldı. Düşüşün en sert hissedildiği ay ise Mayıs oldu; çünkü Trump, yeni vergileri Nisan ayında duyurdu. Otomotiv sektörünün küresel ölçekteki aktörleri, bu yeni vergi yüküyle baş etmekte zorlanıyor.
Binek araçlar kadar ağır iş makineleri ve traktörler de büyük darbe aldı. Bu kategoriye giren ürünlerin ihracatı %31,5 oranında geriledi. Bu makinelerin çoğu 100.000 doların üzerinde değere sahip olduğu için, Trump’ın getirdiği %25 ek vergi bu araçları ABD’ye göndermeyi ekonomik olarak mantıksız hale getiriyor.
Antwerp limanı artık dev bir araç deposu
2024 yılında dünya genelinde 3 milyondan fazla araç ihraç eden Antwerp-Brugge Limanı, ihracatta İngiltere’nin ardından ikinci sırada ABD ile çalışıyor. Ancak şu anda limanın depoları yüz binlerce ihraç edilemeyen araçla dolmuş durumda. Bu görüntüler, pandemi ve Brexit döneminde bile yaşanmamış düzeyde lojistik bir kriz olduğunu ortaya koyuyor.
Limanın İngiltere ve İrlanda sözcüsü Justin Atkin, The Guardian’a verdiği röportajda, bu sürecin pandemiden bile daha yıkıcı olduğunu belirtti. Atkin’e göre, üreticiler bu kadar ani bir değişime hazırlıksız yakalandı.
Çin menşeli araçlar da limanda bekliyor
Antwerp sadece Avrupa araçlarının değil, aynı zamanda Çin’den gelen otomobillerin de sevkiyat merkezi. Trump yönetiminin Çin mallarına yönelik yeni yaptırımları da bu sevkiyat akışını ciddi şekilde etkiledi. Çinli üreticilerin ABD dışındaki alternatif pazarlara yönelme çabaları dikkat çekiyor.
Bu gelişme, Çin-ABD ticaret savaşının Avrupa merkezli limanlar üzerindeki etkisini daha görünür hale getiriyor. Çinli üreticiler için Avrupa pazarı bir çıkış noktası olurken, Avrupa limanları bu yükle baş etmekte zorlanıyor.
Red Sea krizi de taşımayı etkiliyor
Trump’ın tarifeleri sadece doğrudan ekonomik etkiler yaratmakla kalmadı, aynı zamanda zincirleme lojistik gecikmelere de neden oldu. Orta Doğu’daki çatışmalar sebebiyle Kızıldeniz güzergâhları tehlikeli hale geldi. Bu yüzden gemiler, daha uzun alternatif rotalar kullanmak zorunda kalıyor.
Bunun sonucu olarak, limanlardaki konteynerler ortalama beş gün yerine sekiz gün kalıyor. Bu da limanlarda yer bulamayan yeni sevkiyatların gecikmesine ve tıkanıklığın daha da artmasına neden oluyor.

LNG ithalatı dengeleri kısmen değiştiriyor
Her ne kadar ihracat tarafı büyük zarar görse de, ABD’den Avrupa’ya yapılan sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) ithalatı %17 oranında artmış durumda. Bu artış, kısmen enerji ihtiyacını karşılamaya yardımcı olsa da, limanlarda araçların neden olduğu sıkışıklığı çözmüyor.
İhracat azalırken ithalatın artması, liman dengelerinde karmaşık bir tablo oluşturuyor. Bu da lojistik planlamayı daha zorlu hale getiriyor.
Avrupa üreticileri çıkış yolu arıyor
Avrupa’daki otomobil üreticileri, Trump’ın bu agresif vergi politikalarına karşı alternatif yollar aramaya başladı. Kimi üreticiler, üretimi Güney Amerika veya Meksika gibi tarifelere takılmayan ülkelere kaydırmayı düşünüyor. Kimileri ise ABD dışındaki pazarlarda daha agresif büyüme planları yapıyor.
Ancak bu çözümler kısa vadede uygulanabilir değil. Üretim merkezlerinin taşınması ve yeni pazarların geliştirilmesi zaman alacak süreçler.
Ticaret anlaşması beklentisi sürüyor
Tüm bu olumsuz gelişmelere rağmen, 1 Ağustos’tan önce AB ile ABD arasında bir ticaret anlaşması yapılma ihtimali hâlâ masada. Eğer taraflar anlaşmaya varamazsa, Avrupa’nın otomotiv sektöründe yılın ikinci yarısında daha da sert bir daralma yaşanabilir.
Sektör temsilcileri ve ihracatçılar bu tarihe kilitlenmiş durumda. Bir uzlaşı sağlanması halinde, limandaki binlerce araç tekrar sevk edilebilir duruma gelebilir.
Trump’ın yeniden başkan olmasıyla birlikte uygulamaya koyduğu yüksek gümrük vergileri, Avrupa’daki otomotiv sektörünü büyük bir darboğaza sürükledi. Antwerp-Brugge Limanı’ndaki binlerce araç, bu yeni düzenin en somut göstergesi.

Eğer kısa sürede bir çözüm bulunamazsa, sadece Avrupa değil, küresel otomotiv ticareti de ciddi yara alabilir. Ticaretin politik gerilimlerden ne kadar etkilendiği bir kez daha gözler önüne serildi